Śliskie schody przed sklepem a odszkodowanie

15-04-2015 | Magdalena Sikora, aplikant radcowski, Rzeczpospolita, Pogotowie Ubezpieczeniowe

- Klient poślizgnął się i złamał nogę, wchodząc po schodach prowadzących bezpośrednio do mojego sklepu. Była zima i schody były śliskie. Klient zgłosił się do mnie po odszkodowanie. Jakich jeszcze kwot może dochodzić i czy mój ubezpieczyciel za mnie zapłaci? - pyta czytelnik.

Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w lokalu o powszechnej dostępności, np. w sklepie, kiosku, punkcie usługowym czy gastronomicznym, powinien utrzymywać w należytym stanie powierzchnię wewnątrz oraz bezpośrednio przed nieruchomością, której jest właścicielem lub posiadaczem.

Analizując podstawy odpowiedzialności za ewentualną szkodę, należy przede wszystkim pamiętać, że w takiej sytuacji przedsiębiorca odpowiada na zasadzie winy (art. 415 k.c.), zgodnie z którą, obowiązek naprawienia szkody powstaje jedynie w razie takiego działania lub zaniechania, które noszą znamiona winy. A zatem, do stwierdzenia istnienia odpowiedzialności konieczne jest łączne wystąpienie trzech przesłanek. Po pierwsze, musi powstać szkoda (np. złamanie nogi, zwichnięcie ręki). Po drugie, szkoda taka musi być spowodowana zawinionym działaniem lub zaniechaniem, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy (np. zaniedbaniem obowiązku odśnieżenia schodów prowadzących do sklepu). I po trzecie, musi istnieć związek przyczynowy pomiędzy szkodą a zawinionym działaniem lub zaniechaniem (złamanie nogi musi być skutkiem nieodśnieżenia schodów).

O ile stwierdzenie zaistnienia szkody jest najczęściej łatwe, o tyle przy ustalaniu winy (zaniedbania w prawidłowym utrzymaniu stanu schodów) mogą powstać pewne wątpliwości – nie zawsze śliskie schody automatycznie oznaczają winę podmiotu odpowiedzialnego za ich odśnieżenie. Zdarzyć się może, że utrzymanie powierzchni, np. schodów, w stanie całkowitego bezpieczeństwa będzie niemożliwe z uwagi na stale intensywnie padający śnieg czy nagle pojawiającą się gołoledź. W takiej sytuacji trzeba poddać szczegółowej analizie działania podjęte przez podmiot odpowiedzialny za utrzymanie terenu (odśnieżanie, posypywanie solą lub piaskiem), nawet gdy nie przyniosły one oczekiwanego skutku.

Osoba poszkodowana, jeżeli skutecznie wykaże wszystkie przesłanki odpowiedzialności przedsiębiorcy, który zaniechał utrzymania w należytym stanie lokalu, w którym prowadzi działalność, może dochodzić od niego, m.in., zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, odszkodowania związanego z wydatkami poniesionymi na leczenie i rehabilitację, zwrotu utraconych dochodów, odszkodowania za zniszczone rzeczy, np. okulary, a w niektórych przypadkach nawet renty z tytułu utraconych dochodów czy zwiększonych wydatków.

W sytuacji, gdy taki przedsiębiorca jest objęty ubezpieczeniem OC z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, a zakres ochrony ubezpieczeniowej obejmuje szkody związane z utrzymaniem powierzchni w lokalu i na terenach przyległych, poszkodowany może dochodzić roszczeń bezpośrednio od ubezpieczyciela.